Vleermuizen verdienen ook een huisje

Vleermuizen zijn maar zielige beestjes. Iedereen is bang voor dit vliegende beestje. In Nederland zijn ze zelfs beschermde diersoorten. In het voorjaar vliegen deze beestjes uit en gaan op zoek naar een nieuw huisje. Alleen een huisje of nestje bouwen tja, dat is nogal een obstakel soms. 

Vleermuis: een gewenste gast! - Dwergvleermuis

Normaal gesproken gaan vleermuizen tussen eind oktober en december in winterslaap. Deze duurt tot in het voorjaar.  Dat is het moment waarop ze pas echt actief worden. Ze zijn natuurlijke insectenbestrijders die iedere nacht een kwart tot de helft van zijn lichaamsgewicht in muggen, spinnen, motten en andere insecten zullen oppeuzelen! Hun uitwerpselen bevatten ook nog veel nutriënten voor planten en zijn dus handig om in de buurt te hebben. En dan is het al snel weer september en oktober. Dit is het moment wanneer ze op zoek moeten naar een partner en dus ook vaker op zoek naar voedsel als voorbereiding voor hun winterslaap. Daarom is ook niet zo gek dat ze vaker gezien worden wanneer het langer donker is. Rond Halloween is het niet gek dat je afbeeldingen of cartoons ziet van vleermuizen. Kleine snel vliegende diertjes in combinatie met het horrorgenre, tja niet zo gek dat mensen dan bang voor ze zijn. Maar in werkelijkheid zijn vleermuizen dus hardwerkende en vooral nuttige beesten om te hebben in de omgeving!

Een griezelig onhandige nestbouwer

Veel mensen vinden vleermuizen griezelig door de associatie met Halloween. Maar eigenlijk zijn dit hele onschuldige en zelfs schattige zoogdiertjes. Ze zijn enorm handig als het gaat om insectenbestrijding. Ze zijn vooral dol op het eten van insecten die in tuinen juist plagen vormen. Waar een vleermuis zelf misschien minder handig in is, is het bouwen van een eigen nest. Sterker nog, vleermuizen zijn er zo griezelig onhandig in dat helemaal geen nest kunnen bouwen. Ze kunnen zelfs niet holen of gaten in bomen maken. Ze zijn volledig afhankelijk van bestaande verblijfplaatsen. Helaas is het zo dat vleermuizen steeds minder makkelijk een schuilplek kunnen vinden waardoor ze kwetsbaar worden. Ze zullen dus alle gaten, kieren en holletjes bekijken en kiezen zo een geschikt warm plekje. Soms kruipen ze in de garagebox van je woning of vinden een warm plekje tussen de balken van de overkapping. 

Beschermde diersoort

In heel Nederland zijn vleermuizen al sinds 1973 aangewezen beschermde diersoort. In 2002 is dit ook in de flora en faunawet opgenomen. Dit betekent dat ze niet mogen worden gevangen of gedood. Vervolgens mogen ze ook niet worden verontrust, dus ze mogen ook niet gestoord worden in hun schuilplaats. Ontdek je een vleermuis of een kolonie vleermuizen in de buurt van je woning? Laat ze dan lekker met rust zolang ze in hun winterslaap verkeren. In het voorjaar zullen ze dit plekje verlaten en het volgende jaar een nieuw plekje zoeken. In Nederland zijn er vier soorten die in de buurt van huizen nestelen. Dit zijn de dwergvleermuis, laatvlieger, gewone grootoorvleermuis en de meervleermuis. In totaal zijn er achttien verschillende soorten die hier voorkomen. Maar vooral de hiervoor genoemde soorten zullen in de buurt van huizen voorkomen. 

Elk jaar verhuizen

Vleermuizen verhuizen elk jaar naar een nieuw plekje. Toch keren ze soms het jaar erna terug. Een vleermuiskast zou dan niet verkeerd zijn om te plaatsen om zo hun netwerk van verblijfplaatsen in stand te houden. Maar hoe gebruik of installeer je een vleermuiskast? Waar hang je zo'n kast op en in wanneer kan dat het beste? Op al deze vragen gaan we antwoord geven. 

Vleermuis: een gewenste gast! - Vleermuizennestkasten

Doordat vleermuizen insecteneters zijn, zijn waterrijke gebieden vaak populair voor deze vliegende zoogdieren. Een vleermuiskast kan in principe het hele jaar door worden opgehangen, maar de beste periode om dat te doen is in het voorjaar. Bij voorkeur hang je de kast aan een stevige boom of aan een gebouw met de voorzijde naar het zonlicht (denk aan het zuiden of zuidwesten). Dit op een minimale hoogte van 3 meter. Vleermuizen zijn beestjes die van warmte houden en daar is de zon een mooie natuurlijke bron voor. De kast moet idealiter op een rustige plek hangen zonder veel rumoer met een vrije aanvliegroute. 

Na het ophangen van de vleermuiskasten kun je wel een beetje geduld gebruiken. Het kan soms wel een jaar of meerdere jaren duren voordat een vleermuis zich gaat schuilhouden in een kast. De aanwezigheid is zonder verstoring van het kastje vast te stellen door bijvoorbeeld rondom de kast te kijken of er sporen van mest aanwezig zijn. Als de kast na ca. 5 jaar niet in gebruik is genomen door een vleermuis, dan raden we je aan om het op een andere plaats te proberen.

Bekijk hier het volledige assortiment vleermuiskasten van Tuindirect.

Geen overlast, maar juist een handje hulp!

Veel mensen zijn bang dat vleermuizen voor overlast zullen zorgen. Natuurdocumentaires laten het vaak lijken alsof deze dieren voor veel kabaal kunnen zorgen. En in sommige gevallen is dat ook waar, maar de soorten die hier voorkomen zijn vaak vele malen kleiner en rustiger. Zelfs grotere kolonies kunnen voor een langere tijd onopgemerkt blijven. Ook is er ook een angst dat ze net als marters zullen knagen aan internet- en stroomkabels. Maar ook dit is een misconceptie. Vleermuizen die hier voorkomen kunnen geen nesten bouwen en nemen dus ook geen nestmateriaal mee. Ook zijn het uitsluitend insecteneters en hun gebit maakt knagen daardoor onmogelijk. Het enige vervelende kan de mest zijn. Maar uitwerpselen van vleermuizen bestaan alleen uit onverteerde delen van insecten en stinken niet. Daarnaast is dit nuttige mest die een anti-schimmel en virusdodende werking heeft bij planten. Je veegt het gemakkelijk weg waarna je dit kunt gebruiken voor de planten. Hierdoor helpen ze juist je planten gezond te houden en help je de vleermuizenpopulaties in stand te houden met een vleermuizennestkast. 

Veilig vleermuizen verplaatsen

In extreem zeldzame gevallen kunnen vleermuizen toch voor overlast zorgen. Sinds 1973 zijn deze dieren beschermende diersoorten geworden en kunnen niet zomaar verjaagd worden. Sinds 2002 is de bescherming verplicht in alle gemeentes. In gevallen van overlast is er dan gelukkig een meldpunt bereikbaar in elke gemeente. Deze zullen dan experts raadplegen die kunnen helpen bij relocatie van de vleermuis of vleermuizen op een veilige manier voor zowel mens als dier. Vleermuizen kun je het beste zelf niet aanraken. Vooral solitaire vleermuizen kunnen een risico vormen. Het zijn sociale dieren en wanneer een vleermuis alleen is, heeft dit waarschijnlijk een goede reden zoals ziekte of een individu dat simpelweg verzwakt of verdwaald is. In de meeste gevallen gaat het om een verdwaalde of verzwakte vleermuis, toch is het dan verstandig om een vleermuis niet zelf op te pakken. Dit kan het beste door een expert gedaan worden. 

Wat te doen wanneer je een vleermuis vindt?

Veel mensen denken dat ze gelijk zelf zullen aanvallen. Hiervan is gelukkig niets de waarheid. Het zijn angstige diertjes die zullen proberen weg te vliegen. Wanneer je ze zonder beschermende handschoenen vastpakt kunnen ze uit zelfverdediging bijten. Vind je dan een vleermuis dan kun je het beste een emmer met ventilatie gaatjes over de vleermuis zetten om deze een veilige afgesloten ruimte te bieden waar het dier kan kalmeren. Raadpleeg vervolgens een dierenambulance of vleermuisexpert via de gemeente zelf. Soms kan een jong vleermuisje ook uit het nest vallen. In dat geval kun je deze wel met handschoenen aan oppakken en terug plaatsen in het nest of in de avond deze in een emmer of teil met een boomstronkje vlak bij het nest zetten. Het jong zal dan zijn moeder roepen, die het jong weer terug naar het nest brengt. Is het jong in de ochtend nog in de emmer te vinden? Raadpleeg dan de dierenambulance of een lokale vleermuisexpert.